اولتراسوند (ultrasound) به فارسی ماورای صوت ترجمه می شود. اولتراسوند یکی از ابزارهای پر کاربرد مورد استفاده در فیزیوتراپی است که استفاده آن قدمت زیادی دارد.
أمواج اولتراسوند چیست؟
اولتراسوند در واقع شکلی ازانرژی صوت است که نفوذ عمیقی در بافت های نرم دارد و برای ایجاد گرمای عمقی در بافت های نرم بدن همانند عضلات و تاندون ها و لیگامان ها به کار می رود. نمایشگر ویدیو 00:00 02:32 کاربرد اولتراسوند در پزشکی جریان ماورای صوت (اولتراسوند) در حیطه های مختلف پزشکی کاربرد دارد. به طور مثال اولتراسوند در سونوگرافی (اولتراسوند تشخیصی) برای مشاهده بافت ها و ارگان های داخل بدن مثل مشاهده جنین در شکم مادر استفاده می شود. اولتراسوند فیزیوتراپی، اولتراسوند درمانی است و فرکانس متفاوتی با اولتراسوند سونوگرافی دارد.
دستگاه اولتراسوند چیست؟
دستگاه اولتراسوند عمدتا شامل دو بخش بدنه دستگاه و پروب دستگاه است. پروب یا همان سر دستگاه، قسمتی است که فیزیوتراپیست آن را در دست می گیرد و با واسطه ژل روی بدن بیمار قرار می دهد. در داخل پروب دستگاه یک کریستال با خاصیت پیزوالکتریک قرار دارد که جریان برق سبب نوسان آن می شود. نوسان این کریستال سبب ایجاد أمواج ماورای صوت یا همان اولتراسوند می شود. پروب دستگاه اولتراسوند در شکل زیر نشان داده شده است. امواج صوتی ایجاد شده توسط دستگاه اولتراسوند پس از ورود به بدن سبب جمع و باز شدن میکروسکپی در سلول های بافت می شوند. خاصیت این جریان به گونه ای است که می تواند نفوذ عمقی در بافت های نرم بدن داشته باشد اما در بافت های بسیار متراکم همانند استخوان نمی تواند وارد شود. در واقع هر چه بافتی که اولتراسوند روی آن اعمال می شود قوام کمتری داشته باشد (همانند چربی) نفوذ جریان در آن بافت عمیق تر می شود. به طور متوسط عمق نفوذ جریان اولتراسوند فیزیوتراپی در بافت های بدن در حدود ۵ سانتی متر در زیر پوست می باشد. در شکل زیر نفوذ أمواج اولتراسوند در بافت های بدن نشان داده شده است.