در این مقاله مشخص می کنیم که چه بیمارانی در فیزیوتراپی بهار قابل درمان هستند. اگر مشکل شما نیز در زیر مجموعه این مجموعه قرار می گیرند میتوانید با مراجعه به لینک نوبت گیری آنلاین درمان را شروع کنید.
Table of Contents
سکته مغزی چیست
سکته مغزی:بیمارانی که متعاقب سکته مغزی(ناشی از خونریزی مغزی،ایسکمی یا کم خون شدن بافت مغزمتعاقب ایجاد لخته خونی در عروق مغزی،له شدن بافت نرم مغز متعاقب تصادفات)دچار فلج اندام یا اندامها شده اند.
ابتدا در اين مركز ارزيابي سيستم حسي(حس لامسه،حس عمقي، حس سرما و گرما ،حس درد)سيستم حركتي،سيستم تعادلي صورت ميگيرد.
در ادامه براي بهبود عملكرد اين سيستمها تمرينات عملكردي،تمرينات بهبود تون عضلاني،تمرينات بهبودتعادل و راه رفتن به صورت تخصصي انجام ميشود.ممكن است در بيمار مبتلا به سكته مغزي سيستم گفتاري،سيستم بلع هم اسيب جدي ديده باشد .بعضي بيماران كنترل بر سيستم ادراري مدفوعي ندارند وملاحظات وي‍ژه اي در خصوص اين بيماران لحاظ ميشود.
بيماريهاي زمينه اي چون ديابت،بيماريهاي قلبي عروقي،سيگاري بودن بيمار ،مسن بودن يا ميانسال بودن بيمار، چاق يا لاغر بودن بيمار و.....ميتوانند بهبودي دير هنگام يا زود هنگام بيمار را پيش گويي كنند.
ارزيابي سيستم تعادلي بيمار خيلي مهم است.تعادل به معناي حفظ مركز ثقل بدن در محدوده سطح اتكا در شرايط ايستا و پويا ميباشد.يكي از مهمترين عملكردهاي بدن حفظ تعادل و راستاي بدن ميباشد.
در افراد سالم به هنگام بهم خوردن تعادل از استراتژي به ترتيب مچ پا،بعد ران و در انتها از استراتژي قدم برداشتن مانع سقوط ميشود.در مواردي كه اختلال و آسيبي در سيستمهاي كنترل كننده حفظ تعادل رخ ميدهد فرد از همان اول بجاي استراتژي مچ پا از استراتژي ران يا قدم برداشتن استفاده ميكند.
چه عواملی باعث سکته مغزی می شود؟
عوامل خطرساز در سکته های مغزی میتواند شامل موارد زیر باشد
1) دیابت
2) چاقی مفرط
3) بیماری های قلبی عروقی
4) مصرف دخانیات
5) استرس و فشارهای روحی
درمان فیزیوتراپی در سکته مغزی
1)بهتر است فیزیوتراپی بیماران با ضایعه مغزی بلافاصله پس از ضایعه شروع شود.
2)بهتراست تمریناتی که به بیماران با ضایعه مغزی میدهیم تمرینات فعال یا اکتیو باشد.
3)تحریکات حسی حداکثری در حین انجام تمرینات بسیار کارساز است.
4)تمریناتی که به بیماران آسیب مغزی میدهیم باید نزدیک به فعالیتهای روزمره فرد باشد و به اصطلاح ،تمرینات عملکردی مفیدتر است.
5)طیف تمرینات هم بهتر است همه فعالیتها را در بر بگیرد مثلا راه رفتن در سطح صاف،راه رفتن در سطح شیبدار،راه رفتن در پله ،راه رفتن از پهلو،راه رفتن به عقب و.....
6)بیمار بهتر است تمرینات با تکرار بالا انجام دهد.
7)تمرینات بیمارباید در فضایی آرام با کمترین تنش عصبی،آلودگی صوتی و حواس پرتی انجام شود.
با توجه به طولانی بودن دوره درمان بیماران با ضایعه مغزی بهتر است دوره های درمانی با اهداف کوتاه مدت،میان مدت وبلند مدت برنامه ریزی شودکه رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده اعتماد بیمار را به درمانگر زیادتر میکند.
آیا تغذیه در بیماران سکته مغزی باعث بهبودی زودتر بیماران میشود؟
متخصصین تغذیه یکسری مواد غذایی که باعث بهبود نروژنز مغز میشوند به عنوان مواد غذایی موثر بر مغز آسیب دیده معرفی کرده اند.
آیا نروژنز مغز همان نروپلاستیسیتی مغز است؟
نوروپلاستیسیتی (NEUROPLASTICITY) چیست؟
مغز ما دائماً توسط تجربه شکل می گیرد. بیشتر ما امروز نسبت به 20 سال پیش رفتارها و افکار بسیار متفاوتی داریم. این تفاوت، همان نوروپلاستیسیتی (انعطاف پذیری عصبی) در عمل است. یعنی تغییراتی در ساختار و سازماندهی مغز، که در حین تجربه، یادگیری، و سازگاری رخ می دهد.
با هر تکرار یک فکر یا احساس، ما یک راه عصبی را تقویت می کنیم و با هر فکر جدید، ما شروع به خلق یک راه تازه از بودن می کنیم. این تغییرات کوچک، وقتی به اندازه کافی تکرار شوند، منجر به تغییراتی در نحوه عملکرد مغز ما میشوند.
نوروپلاستیسیتی کدام بخش از مغز است؟
نوروپلاستیسیتی بخش عضله سازی مغز است. آنچه که اغلب انجام می دهیم، در آن قوی تر می شویم، و آنچه که انجام نمی دهیم آرام آرام محو می شود. این پایه فیزیکی است برای اینکه که تکرار یک فکر یا عمل برای بارها و بارها، قدرت آن را زیاد می کند، در طول زمان اتوماتیک می شود، و جزئی از ما می شود. ما به معنای واقعی کلمه به آن چیزی تبدیل می شویم که می اندیشیم و ا نجام می دهیم.
نوروپلاستیستی چه نقشی در زندگی ما دارد؟
نوروپلاستیسیتی در سراسر زندگی ما در حال کار است. بر اساس اینکه چه چیزی مورد استفاده قرار می گیرد، ارتباطات داخل مغز ما بطور دائمی قوی تر یا ضعیف تر می شوند،. افراد جوان به آسانی تغییر می کنند، چون مغز آنها خیلی انعطاف پذیر است. اما همانطور که سن ما زیاد می شود، تغییرات به آسانی رخ نمی دهند، چون مغز بخشی از انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و ما در نحوه فکر کردن، یاد گرفتن و ادراک بیشتر ثابت می شویم.
نوروپلاستیستی چگونه عمل می کند؟
اگر مغز را به مانند یک شبکه الکتریکی پویا و به هم پیوسته تصور کنید در هر لحظه که فکر می‌کنید یا عملی انجام می دهید یک مسیر ارتباطی فعال میگردد برخی از این مسیرهای ارتباطی بدون مشکل و سر راست هستن.د این مسیر های سراسر همان عادت‌ها هستند. رویکردهای ثابت برای اندیشیدن ، احساس کردن و عمل کردن.
هر موقع که اندیشه ما حالتی معین و مشخص دارد، بدن ما یک کار از پیش معین را انجام میدهند یا احساسات ما به سمت خاص و مشخص گرایش می‌یابد. خط سیر این مسیرهای سر راست ارتقا می یابد در نتیجه این مسیر را آسان تر می گردد حال اگر به یک پدیده متفاوت است قبلی کنیم کاری جدید یاد بگیرید یا به یک حس متفاوت و جدید گرایش پیدا کنید یک مسیر جدید به مسیر پیشین افزوده میشود.
اگر به تردد در مسیر جدید ادامه دهیم و مغز توانایی استفاده از مسیرهای گوناگون را فرا می‌گیرد و بدین ترتیب بهره گیری از راه های جدید اندیشیدن، احساس کردن و انجام دادن امور به یک روال طبیعی ثانویه بدن میشود.
به مرور زمان مسیر قدیمی کمتر و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و تضعیف می گردد.این فرآیند یعنی ایجاد تغییر مسیر در مغز و خلق راه های ارتباطی جدید که با کم رنگ شدن استفاده از مسیرهای سابق توام است همان مرحله عملیاتی انعطاف پذیری عصبی است. خبر خوش این است که همه ما قادر به یادگیری و تغییر پذیری هستیم .این فرایند را به واسطه ایجاد تغییر در مسیرهای ارتباطی مغز انجام میشود .
اگر نسبت به تغییر یک عادت ناپسند اقدام کنید یا در مورد یک پدیده دیدگاه یکی خود را تغییر دهید ارتباط با یکی از مسیرهای مغز قطع شده است و تجربه جدیدی از انعطاف پذیری عصبی حاصل میگردد.با تکرار و توجه هدفمند به تغییرات مد نظر شما میتوانید مغز خود را از نو بسازید.
نروژنز چیست؟
نروژنز فرایندی است که طی آن سلولهای عصبی جدید در مغز تشکیل می شوند.نروژنز در جنین در حال رشد انجام میشود اما بعد از تولد هم در بزرگسالی در قسمتهایی از مغز ادامه دارد.
مشخص شده که در بزرگسالی سلولهای عصبی همچون آستروسیت ها،میکروگلیا،اولیگو دندروسیتها در بزرگسالان تقسیم میشوند و به آسیب پاسخ میدهند.
باید ها و نباید های تغذیه ای در بیماران
بهتر است در بیماران سکته مغزی از مصرف غذاهایی با قند زیاد و چربیهای اشباع شده (کره،خامه،پنیر،روغن پالم)خودداری شود.
مصرف امگا3 (موجود در ماهی سالمون،دانه های چیا،زرده تخم مرغ)بلوبری ها،انار و آب انار گوجه فرنگی ،آواکادو همه در بهبود و تسریع نروژنز در مغز موثرند.
ایا کیفیت زندگی بیماران پارکینسون هم با فیزیوتراپی بهبود می یابد؟
برای جواب به پرسش بالا بهتر است بعضی از ناتواناییهای بیماران پارکینسون را مشخص کنیم.
1)کاهش سرعت انجام حرکت یا به قولی کندی حرکت
2)ریجیدیتی یا سفتی که اصطلاحا به سفتی چرخ دنده ای نامگذاری شده است که در مقابل انجام حرکت فعال مقاومت در طول دامنه حرکت وجوددارد.
3)اختلال در راه رفتن و پوسچربیمار
4)ترمور یا لرزش اندام در حالت استراحت
5)صورت ماسکی که به علت کاهش حرکات عضلات ریز صورت مشاهده میشود
6)ممکن است دربعضی موارد بیمار مشکل در جویدن و بلع پیدا کند
7)بیمار ممکن است دچار افسردگی شود چرا که انجام حرکات و فعالیتهای روزمره دچار اختلال شده است
8)ممکن است درد های عضلانی و مفصلی به علت سفتی عضلانی بوجود بیاید
9)ظرفیت تنفسی بیماران پارکینسونی به دلیل تغییر پوسچر و راستای بدن کاهش می یابد
با توجه به نکات فوق، فیزیوتراپی بیماران پارکینسونی کیفیت زندگی را بهبود قابل توجهی میدهد پس بهتر است هر چه سریعتر فیزیوتراپی که شامل تمرینات اکتیو (فعال)و پاسیو(غیر فعال) شروع شود.
تمرینات باید برای 1)بهبود اتساع قفسه سینه2)کاهش لرزش3)بهبود واکنشهای تعادلی و کنترل پوسچر4)افزایش انعطافپذیری بافتهای نرم5)کاهش درد مفاصل6)بهبود انجام فعالیتهای روزمره و استقلال هر چه بیشتر بیمار،برنامه ریزی شود.